Мне шчасціць на сустрэчы з цудоўнымі людзьмі нашай роднай зямлі.
За шматгадовую журналісцкую дзейнасць нямала было знаёмстваў з людзьмі, чыё жыццё - сапраўдны подзвіг, гонар і слава Шклоўшчыны. I вось яшчэ адно знаёмства - з сям'ёй Варанковых са Ржаўцаў.
...Сустрэцца, праўда, давялося толькі з Аляксандрам Аляксандравічам Варанковым. Ён вырас у вялікай сялянскай сям'і, дзе гадавалася пяць дзяцей - дзве сястры і тры браты. Каб зрабіць «жывую» капейку, бацька Аляксандр Ягоравіч быў вымушаны пайсці працаваць на папяровую фабрыку. Рабочай справе ён прысвяціў амаль паўстагоддзя.
Час ішоў, дзеці падрасталі, Аляксандр пайшоў бацькоўскай жыццёвай дарогай, выбраў прафесію паперніка. Разам з жонкай Кацярынай Аляксееўнай выхавалі трох дзяцей, якія атрымалі вышэйшую адукацыю і паспяхова працуюць у розных галінах народнай гаспадаркі краіны. Браты Іван і Мікалай сталі навукоўцамі, дасягнулі звання прафесараў.
Іван яшчэ да Айчыннай вайны закончыў сярэднюю школу, паступіў у Ленінградскі горны інстытут. Паспеў правучыцца тут адзін год. Яго здольнасці ў вучобе былі заўважаны, але студэнта прызвалі на вайсковую службу. Не пашанцавала салдату. Палову тэрміну адслужыў і яго камісавалі з-за хваробы. Іван вярнуўся ў родную вёску. Пэўны час лячыўся, потым уладкаваўся працаваць у Шклоўскім райане. Калі стан здароўя крыху палепшыўся, паехаў у Маскву ва універсітэт імя Ламаносава, дзе паступіў на гістарычны факультэт. Падораная прыродай фенаменальная памяць, ад бацькоў атрыманая ў спадчыну працавітасць, сваё жаданне набыць як мага больш глыбокіх ведаў, падтрымка і дапамога выкладчыкаў далі добрыя ўсходы. Паспяхова закончыў вучобу і атрымаў дыплом з адзнакай. Затым былі аспірантура, работа выкладчыкам гісторыі на факультэце, абарона дысертацыі. Стаў прафесарам, дэканам гістарычнага факультэта, кіраваў кафедрай. Хвароба, аднак, паскорыла прыход трагічнага дня...
- Аляксандр Аляксандравіч, а якім быў лёс Мікалая?
- Самы малодшы ў сям'і, ён цяжкімі жыццёвымі вёрстамі настойліва крочыў да вышынь навукі, і ўзнагарода за яго настойлівасць у дасягненні сваёй мары - званне прафесара, высокакваліфікаванага біёлага. Ён да таго паспеў закончыць Полацкі лесатэхнікум, адслужыў належны тэрмін у Савецкай Арміі, некаторы час працаваў садаводам у Батанічным садзе ў Маскве, тут жа паступіў на біялагічны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага універсітэта імя Ламаносава. З Батанічным садам не парываў сувязі. Яшчэ будучы студэнтам, тут ажыццяўляў доследныя работы, вынікі якіх затым выкарыстаў, працягваючы вучобу ў аспірантуры, у навуковых мэтах. Сёння прафесар Мікалай Аляксандравіч Варанкоў вядомы ў навуковым свеце біёлаг, плённа працуе ў адным з маскоўскіх навукова даследчых інстытутаў.
Іван Аляксандравіч Варанкоў - прафесар-славіст Маскоўскага універсітэта (1921 - 1983).
Скончыў гістарычны факультэт МДУ (1945).
Кандыдат гістарычных навук (1951).
Дацэнт, загадчык кафедры (1961-1973) гісторыі паўднёвых і заходніх славян гістарычнага факультэта. Дэкан падрыхтоўчага факультэта для замежных грамадзян (1973-1983).
Вобласць навуковых інтарэсаў: праблемы польскага нацыянальна-вызвольнага руху канца XVIII - першай
паловы XIX ст., праблемы аграрнай гісторыі Польшчы і Беларусі XVII - першай трэці XIX ст., гісторыя польскай гістарычнай навукі і праблемы крыніцазнаўства.
Тэма кандыдацкай дысертацыі «Польское восстание 1830 - 1831 гг. в Литве и Белоруссии».
Чытаў лекцыі па гісторыі паўднёвых і заходніх славян, па гісторыі Польшчы з найстаражытных часоў да сярэдзіны XIX ст., гістарыяграфіі і источниковедению гісторыі Польшчы, гісторыі Беларусі.
Асноўныя працы: «Позиция польских повстанческих властей по вопросу их отношений к царскому правительству, русскому, украинскому, белорусскому, литовскому народам в период восстания 1830–1831 гг.» (1978).
Мікалай Аляксандравіч Варанкоў - доктар біялагічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі Расійскай Федэрацыі.
Асноўны круг інтарэсаў аўтара арыентаваны на вывучэнне прыродных з'яў для вырашэння задач экалагічна абгрунтаванага прыродакарыстання. Пытаннямі экалогіі ён пачаў займацца пад кіраўніцтвам сваіх настаўнікаў (дацэнт М. С. Дваракоўскі, прафесар А. Г. Гаелъ, прафесар а. А. Родзе), будучы студэнтам, а затым аспірантам МДУ. Працаваў у складзе экспедыцый універсітэта (1955-1962 гг.) па лесаразвядзенню і па выкарыстанні лёгкаранімых пяшчаных прастор стэпавай зоны.
З 1963 па 1983 г. - навуковы супрацоўнік і кіраўнік навуковых калектываў у НДІ лясной гаспадаркі. Ажыццяўляў комплексныя (лесаводственныя, глебавыя, гідралагічныя) даследаванні, у тым ліку сумесна з навукоўцамі Чэхіі і Славакіі. Распрацаваў экалагічна абгрунтаваныя шляхі і метады кіравання воднымі рэсурсамі на ўзроўні прыродных сістэм рознага рангу (вадазборных басейны, ландшафты, прыродныя зоны).
З 1983 г. па 2008 г. Мікалай Аляксандравіч Варанкоў загадвае кафедрай біялогіі і экалогіі у Маскоўскім дзяржаўным адкрытым педуніверсітэце. Чытае курсы па агульнай, сацыяльнай і прыкладной экалогіі. Яго канцэпцыя экалагічнай адукацыі грунтуецца на глыбокіх ведах сутнасці прыродных з'яў і заканамернасцяў функцыянавання экасістэм. Асноўныя палажэнні гэтай канцэпцыі увасоблены ў прапанаваным чытачу падручніку і ў навучальным дапаможніку "Асновы агульнай экалогіі" (1997).
Вялікую ўвагу М. А. Варанкоў надае пошуку шляхоў бесперапыннага і скаардынаванага дауніверсітэцкай і вышэйшай экалагічнай адукацыі. Перакананы прыхільнік неадкладнага пераходу да глыбокага і рознабаковага экалагічнай адукацыі ўсіх слаёў насельніцтва краіны.
Яго навуковыя інтарэсы звязаны з праблемай вільготнасці экасістэм і кіраваннем водоресурсамі, накіраваныя на вывучэнне экасістэм глебы - лясы. Больш за 20 гадоў праводзяцца сумесныя з Чэшскай Рэспублікай даследаванні па вывучэнні экасістэм і вільготнасці.
Пад кіраўніцтвам М.А. Варанкова калектыў кафедры працуе па праблеме аховы прыроды і водаахоўных рэсурсаў, апублікавана больш за 1000 навуковых прац. На працягу 10 гадоў кафедра распрацоўвала тэматыку экалагічнай адукацыі, што дазволіла адкрыць на факультэце падвойныя спецыяльнасці: «біялогія і экалогія», «хімія і экалогія». Калектывам кафедры створаны арыгінальныя навучальныя дапаможнікі па ўсім біялагічным дысцыплінах з экалагічнай накіраванасцю. Кафедра падтрымлівае цесную сувязь з Батанічным садам РАН, дзе пастаянна праводзяцца заняткі студэнтаў.
Прафесар М. А. Варанкоў апублікаваў больш за 120 навуковых прац. У тым ліку дзве манаграфіі, шэраг рэкамендацый вытворчасці, комплекс арыгінальных праграм па навучанні экалогіі.
Працы прафесара М. А. Варанкова шырока вядомыя ў Расіі і за яе межамі.